Op 1 oktober presenteerde het Platform Onderwijs2032, onder leiding van Paul Schnabel, de hoofdlijn van zijn advies over het onderwijs van de toekomst. Hierin ligt qua taalonderwijs de focus vooral op het leren van de Engelse taal. Het leren van een tweede vreemde taal, zoals Duits, hoeft in het voortgezet onderwijs niet verplicht worden gesteld. Onbegrijpelijk en een gemiste kans, vindt Ward Vleugels, de Maastrichtse consul van Duitsland. “Er moet veel meer aandacht komen voor de Duitse taal in Nederland. Het is de grootste moedertaal van Europa en de lengte van de grens tussen Nederland en Duitsland is enorm. Nederland en Duitsland hebben qua cultuur, mentaliteit en politiek duidelijke overeenkomsten en hier kunnen beide landen van profiteren. Onze blik moet veel meer naar het oosten gericht zijn. In Oost-Europa spreken ook heel veel mensen goed Duits.”
Met de rug naar de buren
Allereerst moet politiek Den Haag volgens Vleugels worden overtuigd van het belang van de Duitse taal. “In de grensstreek wordt de Duitse taal er met de paplepel ingegoten via bijvoorbeeld Duitse televisie. Maar in het westen van Nederland draait men de rug richting Duitsland en wordt de focus gelegd op de Engelse taal. Maar in Duitsland kom je met Engels niet ver. Hier is het echt een pré als je je met Duits kunt redden op de arbeidsmarkt of in het onderwijs. Want als je de taal niet spreekt, kun je niet communiceren voor de B.V. Nederland.” Behalve de overheid moeten veel meer partijen worden doordrongen van het belang van de Duitse taal. Ook scholen en bedrijven moeten leren inzien, dat Nederland belang heeft bij goede kennis over Duitsland en de Duitse taal.
Buurtaalonderwijs
Onlangs lanceerde staatssecretaris Dekker van Onderwijs een plan voor het invoeren van buurtaalonderwijs op basisscholen. Kinderen moeten al op zeer jonge leeftijd een buurtaal aangeboden krijgen, zoals Duits. In de praktijk blijkt dat hier nog maar zeer weinig scholen mee aan de slag zijn. “Allereerst zijn er aan het plan van Dekker nauwelijks financiële middelen gekoppeld. Scholen moeten spaarzaam omspringen met hun budget en daar past buurtaalonderwijs vaak niet bij. Op middelbare scholen wordt er veel meer ingezet op wiskunde en andere B-vakken. Deze vakken verdringen het buitenlandse taalonderwijs.”
Decanen informeren
Hoe kunnen scholen volgens Vleugels overtuigd worden van het belang van Duitse taalonderwijs? “Begin allereerst met het informeren en overtuigen van de decanen. Deze hebben over het algemeen geen idee van de mogelijkheden in Duitsland op het gebied van werk en onderwijs. Zo zat er tot voor kort slechts een 20-tal Nederlandse studenten op de Rheinische-Westfälische Technische Hochschule (RWTH) in Aken, de grootste technische opleiding van Duitsland. Op een totaal van 62.000 leerlingen! Doordat wij Duitse decanen in contact hebben gebracht met Nederlandse decanen, ligt dit aantal nu op circa 130 studenten. Vaak weten decanen niet van het bestaan van deze kwalitatief zeer goede opleidingen in Duitsland, notabene vlak over de grens. Ter vergelijking: op de RWTH zitten wél 1300 tot 1400 Chinezen!”
Brandbrief
Op dit moment is Vleugels samen met alle Duitse consuls in Nederland, verschillende burgemeesters, commissarissen van de koning en onderwijscentra bezig met het opstellen van een brandbrief richting Tweede Kamer. Hierin zal, naar aanleiding van het rapport Schnabel, uitdrukkelijk worden gewezen op het belang van Duits taalonderwijs. “Het is toch onbegrijpelijk dat in Duitsland meer studenten Nederlands studeren, dan Nederlandse studenten Duits. Het is de hoogste tijd dat Nederland het belang van Duitsland en de Duitse taal gaat inzien. Ik zal er als consul alles aan doen om de Duitse taal in Nederland weer op de kaart te zetten.”
Ward Vleugels is honorair-consul van Duitsland in Limburg. Daarnaast is hij lid van de Raad van Commissarissen van Maastricht Aachen Airport (MAA).